AzFakt

Şəhid anasından Aydanadək... - Prezidentdən paylaşım+Video

Turizm Agentliyində qalmaqal - Sədrin qaynanasının badına Aparat rəhbəri işdən çıxarıldı

Zaqatalada qanunsuz ağac budaması - Akif Məmmədov saxta rəy verib

Anar Quliyev dilemma qarşısında - Ya Prezidentin etimadı, ya da qanunsuz tikintilərə davam...

Fransa rəsmiləri Azərbaycanda istintaqa cəlb olunub - Şok faktların üstü açıldı + FOTO

Korrupsiya, narkotik istehsalı, talama: USAID bataqlığı qurudulur

Moskva yenə beynəlxalq hüququ pozur - Bakı hansı addımları ata bilər?

Ermənistan Azərbaycanla müharibəyə hazırlaşır: Yeni faktlar - VİDEO

Dünya “böyük Afrika müharibəsi“nin astanasında: Fransa qarşıdurmanı qızışdırır

Ticarət müharibəsi başladı - Trampın bu sərəncamı imzalaması nə vəd edir?

Ərdoğanın Xocalı səfəri - “Şuşada Türkiyə konsulluğunun təməli atılsa...”

Prezident Zəngəzurla bağlı tələbini açıqladı - “Azərbaycana maneəsiz keçid verməlidir...”

“Rossotrudniçestvo“nun əsl mahiyyəti - “Rus evlər“i casus şəbəkəsi rolunda

Natiq Aslanov yığıdığı milyonları üzə çıxarır - Daşınmaz əmlaka sərmayə yatırıb

Dünyada plastik istehsalı rekord səviyyəyə çatdı - ARAŞDIRMA


Tarix 03.09.24, 11:48	Font ölçüsü : - / +

Plastik tullantılar bu gün planetin üzləşdiyi ən böyük problemlərdən biridir və təsirləri çox genişdir. Bu tullantılar ən hündür dağlardan tutmuş ən dərin okean xəndəklərinə qədər əraziləri çirkləndirə bilər. Plastik tullantılar insan sağlamlığına təsir göstərə, ekosistemləri məhv edə və vəhşi təbiətə, xüsusən də dəniz növlərinə zərər verə bilər. Plastik tullantılar problemi son onilliklərdə bu materialdan istifadə artdığı üçün daha da ağırlaşıb.

İqtisadiyyat.az-ın araşdırmasına görə, insanlar hazırda ildə 350 milyon tondan çox plastik tullantı istehsal edir.

Mövcud siyasətlərə dəyişiklik edilməsə, qlobal plastik tullantı istehsalının 2060-cı ilə qədər üç dəfə artaraq 1 milyard tona çatacağı proqnozlaşdırılır.

Əksinə, plastikdən istifadəyə görə vergilərin artırılması və qlobal təkrar emal sistemi kimi yeni tədbirlər və siyasətlər tətbiq olunarsa, bu rəqəm 700 milyon tondan aşağı düşə bilər.

1970-2019-cu illər arasında okeanda təxminən 30 milyon tondan çox, çay və göllərdə isə 100 milyon tondan çox plastik yığılıb. Su yollarında belə böyük miqdarda plastik tullantıların çirklənməsi ekosistemlərə dağıdıcı təsir göstərə bilər. Okeana atılan plastik tullantılarının 80 faizindən çoxu Asiyanın payına düşür.

Araşdırmalara görə, qlobal plastik istehsalı əsrin əvvəlindən bəri iki dəfə artıb. Plastik məhsulların istifadə müddəti orta hesabla 10 il olsa da, plastiklərin tərkibindən və utilizasiyasından asılı olaraq parçalanması 500 ilə qədər çəkə bilər.

Asiya dünyanın ən böyük plastik istehsalçısıdır. Təkcə Çin 2022-ci ildə qlobal istehsalın 32 faizini təşkil edib. Son illərdə Çin hər ay 6 ilə 12 milyon ton plastik məhsul istehsal edib. Şimali Amerika isə 2022-ci ildə 17 faiz payla dünyada ikinci yeri tutub.

Dünyada 1950-ci illərdən bəri plastik istehsalı artıb.

Belə ki, plastik istehsalı 2022-ci ildə rekord səviyyəyə - 400,3 milyon tona çatıb.

Bu da əvvəlki illə müqayisədə təxminən 1,6 faiz artım deməkdir. Bu artımla paralel olaraq plastiklərin bazar dəyəri də yüksəlməyə davam edir.

Ümumilikdə, 1976-cı ildən 2022-ci ilə qədər dünyada bu qədər plastik istehsal edilib:

İllər	Plastik istehsalı
1976	50 milyon ton
1989	100 milyon ton
2002	200 milyon ton
2008	245 milyon ton
2009	250 milyon ton
2010	270 milyon ton
2011	279 milyon ton
2012	288 milyon ton
2013	299 milyon ton
2014	311 milyon ton
2015	322 milyon ton
2016	335 milyon ton
2017	348 milyon ton
2018	370,5 milyon ton
2019	379,8 milyon ton
2020	380,4 milyon ton
2021	394 milyon ton
2022	400,3 milyon ton

Qeyd edək ki, Azərbaycan bu ilin yanvar-iyul aylarında 228,5 milyon dollar dəyərində 249,3 min ton plastmassa və onlardan hazırlanan məmulatlar ixrac edib. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə dəyər baxımından 21% azdır.

Bundan əlavə, hesabat dövründə Azərbaycana 301,6 milyon dollar dəyərində plastmassa və onlardan hazırlanan məmulatlar idxal edilib ki, bu da ötən ilin eyni ayları ilə müqayisədə 94,5 min dollar azdır.

Xəbərin oxunma sayı : 1006