|
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
“Ermənistan təhlükəli oyunlara qoşulub“ - Prezidentdən sərt xəbərdarlıq
Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? – Təfərrüat
Türkiyənin HERİKKS HHM sistemləri Azərbaycanda - Kəlbəcərdə quraşdırılıb
Hərbi güc təhlükəsizliyin əsas qarantıdır - Prezidentin mesajlarının pərdəarxası
Üçtərəfli Bəyannamənin ilk səkkiz bəndini kim pozub? - VİDEO
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
“Fazil Məmmədov dövrü” qayıdır? - Kiçik sahibkarlara qarşı kütləvi yoxlamalar nə ilə bağlıdır?
Tarix 18.10.24, 16:00 |
|
Əvvəlcə ondan başlayaq ki, Azərbaycanda kiçik bir köşkü, icarəyə götürdüyü 10-20 kvadrat metrlik mağazası, balaca bir sexi və s. olan vergi ödəyicilərinin “sahibkar” kimi qeyd edilməsi və təqdim olunması, yumşaq desək, şişirdilmiş və pafoslu görünür. Çünki həmin bu “sahibkarlar”ın əhəmiyyətli hissəsi heç şəxsi mənzilə belə sahib deyil, kirayələrdə yaşayır, mağazasındakı, sexindəki əmlakın, malların böyük əksəriyyəti firmalardan nisyə götürülüb, öz “kapitalı” 1-2 min manatı keçmir, banklara “ətək-ətək” borcu var və sair. Belə adamlara rəsmən “sahibkar” adı qoyub, onların büdcəni dolduracaqlarını gözləmək doğru deyil...
Ancaq bütün bunlara rəğmən son zamanlar vergi orqanı kiçik sahibkarlara qarşı operativ və kameral vergi yoxlamalarını, anoloji vergi hesablamalarını xeyli artırıb. Vergi orqanının kiçik biznesi, mağazası, dönərxanası, kafesi, “telefon budkası” və s. olanları “gözünün yaşına baxmadan” böyük məbləğlərdə cərimələməsi müşahidə olunur. Sahibkar adlandırılan vətəndaşlardan bununla bağlı şikayətlər çoxalıb. Cərimələrin məbləği isə Vergi Məcəlləsinə edilən məlum dəyişikliklərdən sonra “dodaq uçurur”...
Məlum olduğu kimi, sahibkarlar kassa çeki vurmadığı üçün 1000 manat, qeydiyyatsız işçi üçünsə 2000 manat məbləğində cərimə olunurlar. Belə hallar təkrar qeydə alındıqda cərimələr dəfələrlə artır. Nəticədə mağazasındakı şəxsi malının dəyəri, yaxud evindəki ehtiyat pulu heç 1000 manata çatmayan binəva sahibkara minlərlə manatlıq cərimələr yazılır.
Ümumiyyətlə, ölkəmizdəki minimum əmək haqqı, pensiya və digər göstəricilər nəzərə alındıqda sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri olan kiçik sahibkarlara tətbiq edilən cərimələrin məbləği tamamilə yüksək və qeyri-adekvat görünür. Buna görə də zatən ölkədə alıcılıq qabiliyyətinin düşməsindən, borc-xərcdən və s. çıxılmaz vəziyyətə düşmüş sahibkarların çoxu onlara yazılan cərimələri ödəyə bilmirlər və “bizneslərini” bağlayırlar, işçilərini də evə yollayırlar. Nəticə işsizlər ordusunun bir qədər də böyüməsidir. Bundan hökumətin, onun iqtisadi blokunun, vergi orqanının nə qazandığını söyləmək isə çətindir...
Vergi əməkdaşlarının kiçik sahibkarı “cinayət başında yaxalaması” metodları isə başqa bir mövzudur. Artıq xeyli “müasirləşən” və “kreativləşən” vergi əməkdaşları “obyektlərə” videokameralarla girərək, az qala “gizli çəkiliş” aparırlar və sahibkarın “kassa cinayəti”ni, işçini rəsmən qeydiyyata almamasını və s. görüntüləyirlər ki, sabah vətəndaş “o yan-bu yan” edə bilməsin.
Yeri gəlmişkən, sahibkarları artıq yalnız kassaya çek vurmadığına görə yox, həm də kassa çekində müştəridən aldığı əskinasın dəyərini və qaytardığı pulun qalığını göstərmədiyi üçün də cərimələyirlər. Yəni, faktiki olaraq, sahibkar vergidən yayınmır, müştəridən aldığı pulu kassaya vurur, lakin aldığı və qaytardığı məbləği çekdə göstərmədiyi üçün vergi orqanı ona 1000 manat cərimə yazır. Bu da haqlı narazılığa səbəb olur, insanlar məhkəmələrə müraciət edirlər və sair. Maraqlıdır ki, bəzi sahibkarlar vergi orqanını kameral, yaxud operativ vergi yoxlamasına, anoloji vergi hesablamasına görə məhkəməyə verdiyi üçün ona təkrar vergi yoxlaması açılmasından şikayətlənirlər.
Ümumiyyətlə, kiçik sahibkarlara qarşı “səlib yürüşü”nü xatırladan kütləvi vergi yoxlamaları, vergi orqanının haqlı-haqsız cərimələri, “havadan götürülən” anoloji vergi hesablamaları, sahibkarlara qarşı münasibəti və s. sabiq vergilər naziri Fazil Məmmədovun dövrünü xatırlatmağa başlayır. Belə görünür ki, hökumətin iqtisadi komandası və vergi orqanı ötən müddətdə sahibkarlara münasibətdə 2017-ci ildə vəzifəsindən atılan Fazil Məmmədovun “üsulları”ndan fərqli bir şey düşünə bilməyib. Maarifləndirmə, təşviqat, müasirləşmə və s. barədə deyilən “nağılları” bir kənara ataraq, cərimə iqtisadiyyatına üstünlük verirlər.
Əslində, “COVİD-19”-la əlaqədar vergi yoxlamalarına məhdudiyyət qoyulmasına dair qərar bu yoxlamaların xüsusilə də kiçik sahibkarlar üçün dağıdıcı təsirinin etirafı idi. Bu, doğru və ilk növbədə siyasi qərar idi. Lakin belə görünür ki, hökumətin iqtisadi bloku “yoxlama və cərimə iqtisadiyyatı” təcrübəsinə qayıtmağa üstünlük verir.
Ölkə başçısı “sahibkar vergidən başqa heç nə ödəməli deyil” desə də, belə çıxır ki, bunu nəzərə almayanlardan biri elə vergi orqanının özüdür. Çünki sahibkar təkcə vergi yox, böyük cərimələr də ödəməli olur. Özü də onu cərimələnəcək hala gətirən həm də maddələrinin dəyişmə sürətinə, dolaşıqlığına, oradakı cərimə məbləğlərinin real iqtisadiyyata nisbətdə böyüklüyünə görə “dünyada analoqu olmayan” Vergi Məcəlləsidir.
Əlbəttə, vergi qanunvericiliyini pozan sahibkarın cərimələnməsində hüquqi və texniki baxımdan bir qəbahət yoxdur. Lakin hökumət sıradan bir hüquqşünas, mühasib, xəzinədar kimi dar düşünməməlidir və məsələyə daha geniş aspektdən baxmağa borcludur. Bu gün sahibkar işçiyə ödədiyi əmək haqqının 25 faizi qədər də DSMF-ə pul köçürməlidir. Bu, yüksək məbləğdir. Müstəqil iqtisadçıların dəfələrlə bunu tənqid etməsinə baxmayaraq, dəyişən heç nə yoxdur. Üstəgəl işsizliyin sığortası və icbari tibbi sığotra da sahibkarın boynundadır ki, bu da üst-üstə əmək haqqının 30 faizinə çatır. Belə olan təqdirdə sahibkar hələ minimum əmək haqqı ilə hər işçiyə görə xəzinəyə hər ay əlavə 100 manatdan artıq vəsait ödəməlidir. Üstəgəl icarə haqqının 14 faizi, dövriyyənin 2 faizi və sair. Hələ bunun “uçaskovısı”, “JEK”-i, “fövqəladəsi”, “sanepidemstansiyası”, “AQTA”-sı və saysız hesabsız digər xərcləri var. Nəticədə xərci borcunu ödəməyən kiçik sahibkar işçini qeydiyyatdan keçirməkdən yayınır ki, xərci azalsın. Yaxud, sadələşdirilmiş vergi üçün qoyulan illik 200 minlik limit. Bu limit artırılmalıdır ki, sahibkar bütün dövriyyəsini kassaya vurmaqdan yayınmasın. 200 mini keçən şəxs dərhal ƏDV ödəyicisinə çevrilir. ƏDV ilə işləmək üçün müvafiq şəffaf gömrük, maliyyə-biznes mühiti və s. yaradılmadan hamını ƏDV-yə keçirmək istəyi başa düşülən deyil. Azərbaycanda ƏDV ilə işləməyin nə qədər mürəkkəb, baş ağrıdan və problemli olduğunu biməyən yoxdur. Ona görə sahibkar vergidən yayınmaq üçün yox, məhz ƏDV-yə düşməmək üçün dövriyyəsini kassadan gizlətməli olur.
Yeri gəlmişkən, yaranan bu durum həm də hökumətin iqtisadi komandasının qeyri-neft sektorunun “misilsiz inkişafı” barədə nağıllarının elə nağıl olaraq da qaldığının sübutudur.
Bu, xüsusilə də ölkəmizdə neft hasilatının azalması və neftin qiymətinin tədricən düşməsi fonunda olduqca təhlükəli tendensiya təsiri bağışlayır. Belə çıxır ki, ölkənin valyuta gəlirləri azaldıqca, sahibkarların “qara günləri” çoxalacaq. Lakin “qəpik-quruş” qazanan kiçik sahibkarın son qəpiyini də müxtəlif “hoqqlarla” cərimə adı altında alıb büdcə doldurmaq heç də ağıllı iqtisadi siyasət sayıla bilməz. Zatən kiçik sahibkar zümrəsinə aid “yetim-yesirdən” yığıla biləcək vəsait neft gəlirlərilərinin mində birini də təşkil etməyəcək. Olsa-olsa büdcədəki çox kiçk dəlikləri doldurmağa yetəcək. Belə olan halda, yüz minlərlə “öz başını bir təhər saxlayan” vergi ödəyicisini divara dirəməyin mənası nədir?
Mənbə:“AzPolitika.info”
Xəbərin oxunma sayı : 1093
Gündəm
Xəbərlər
-
Xatirə geyiminə görə tənqid olundu - Video
-
Messi və Ronaldusuz siyahı - İlin futbolçusu adına namizədlər bilindi
-
“Qərb bizə Rusiya ilə müharibəyə başlamağı təklif edib” - İvanişvili
-
Bu tibbi xidmətlər də sığorta hesabına qarşılanacaq - VİDEO
-
Ailə üzvlərinin dərsliklərə salınan “sitatları“... - Hamlet İsaxanlının özəl məktəbində nələr baş verir?
-
“Zeytun Pharmaceuticals” şirkəti cərimələndi - Qərar
-
Bəzi alkoqollu içkilərin satışı məhdudlaşdırıla bilər - VİDEO
-
Günay İbrahimlinin sevgilisi ilə görüntüləndi - VİDEO
-
Evliliyin kabusa çevrilməyini istəmirsinizsə, bunları ETMƏYİN!
-
Bakıda sərçələr buna görə yoxa çıxıb - Səbəb bəlli oldu
-
Dollara tələb kəskin artıb: “Bir çox bank süni əngəllər yaradır”
-
Ramiz Mehdiyev cinayət işindən danışdı - “Mənim heç nədən xəbərim yoxdur...“
-
General-mayor vəzifədən çıxarıldı - Yeni təyinat
-
“Albaniyanın keçmiş prezidenti saxlanılıb“ - KİV
-
Əlilliyi olan şəxslərə kredit verilmir? - AÇIQLAMA
-
Ölkə ərazisində yağıntılı hava şəraiti davam edir - FAKTİKİ HAVA
-
“FETÖ-yə qarşı mübarizə terrorçubaşı ilə məhdudlaşmır“ - Türkiyəli nazir
-
Masazırdakı “Yeni Bakı” yaşayış kompleksində bir qəbz, bir müqavilə, 4 sənəd...- FOTO
-
“Caspian Energy Group” cərimələndi - Gömrük qaydalarını pozduğuna görə
-
Harris 3 ayda 1 milyard dollar topladı - Rekord vurdu
-
326 milyonluq qaçaqmalçılıq... - O pullar ölkədən necə çıxarılıb?
-
Banklar daşınmaz əmlak üçün nə qədər kredit ayırıblar? - Tam siyahı
-
Aqil Ələsgərdən FETÖ rəhbərinin ölümünə REAKSİYA: “Yeni Gülən ilə təşkilatlanmağa davam edəcəklər”
-
“Metalsan Group” cərimələndi - Valyuta tənzimi qaydalarının pozduğuna görə
-
Bu mədəniyyət işçilərinin maaşı qalxacaq - Hökumət qərar verdi
-
Prorektor rektorun müşaviri vəzifəsinə gətirildi - Yeni təyinat
-
Şuşa şəhərinin Baş planı təsdiqlənib - Əli Əsədovdan qərar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Yağış suları Binəqədi yollarını iflic vəziyyətə saldı - VİDEO
-
Fətullah Gülənin yerinə kim gələcək? - Ad açıqlandı
-
Buğda idxalı azalmaqda davam edir: un neçəyədir?
-
Prezident baş konsulu geri çağırdı - SƏRƏNCAM
-
AMEA-da külli miqdarda mənimsəmə və digər pozuntularla bağlı cinayət işi başlanıb - RƏSMİ
-
“Bir çox hallarda Rusiyanın standartlarına baxmağa məcbur oluruq” - AYNA rəsmisi
-
Turkiyenin en gormeli muzeyleri: Ziyaretcileri tarix ve medeniyyetle bir araya getirir
-
Azərbaycanda yaxın zamanlarda güclü zəlzələ gözlənilir? - AÇIQLAMA
-
Nazirliklə iş adamı arasında qalmaqal: Sahibkar 11 min cərimələndi
-
Bu işlərə mülki məhkəmələrdə baxılacaq - Mühüm qərar
-
COP29 konfransı əməkdaşlarının formaları - Foto
-
“Türkiyə Krımı Ukrayna ərazisi kimi tanıyır“ - Hakan Fidan
-
Bakıda içərisində sakinlər olan evi sökdülər - VİDEO
-
Azərbaycan qızlarının əcnəbilərlə nikahı: Səbəblər və iqtisadi problemlər...
-
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq – Sabahıın havası
-
Bayden İlham Əliyevə məktub göndərdi: “Sizi əmin etmək istəyirəm ki...“
-
Azərbaycanda bu siqaretin qiyməti artdı - SƏBƏB
-
Mərkəzi Bank faiz qərarını açıqlayacağı tarixi dəyişdi - SƏBƏB
-
Eldar Mahmudovun İspaniyada “topdağıtmaz“ sərvəti üzə çıxdı - Prokurorluq milyonluq mülkləri araşdırır
-
Xaricdən 3 manata gətirilən toyuq əti marketlərdə 2 dəfə baha satılır – Qiymətlər
-
İlham Əliyev ABŞ Prezidentinin xüsusi köməkçisini qəbul etdi - FOTO
-
“AS Texnika” MMC cərimələndi - Valyuta tənzimi qaydalarının pozduğuna görə
-
Məcnun Məmmədov Hacıqabulda vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
“Cəbrayıl Şəhəri Günü” tədbiri üçün 446 min manat xərclənib - Tender keçirilməyib
-
“Aztelekom”un rəhbəri işdən çıxarıldı - Yeni təyinat
-
Rusiya istənilən ABŞ administrasiyası ilə işləməyə hazırdır - Lavrov
-
COP29 qabağı Bakıda fantastik qiymətə günlük mənzillər: Bu evlərə maraq varmı?
-
Fəthullah Gülən yerləşdirildiyi xəstəxanada öldü - KİV
-
Azərbaycanda xərçəng xəstəliyi niyə artır? - Video
-
Van Dammın Qəbələdəki heykəli götürüldü - AÇIQLAMA
-
Bakıda mikroavtobus elektrovozla toqquşub - Yaralılar var
-
ABŞ iqtisadiyyatı yeni superdövrə daxil oldu: Dünyanı ciddi nəticələr gözləyir
-
Paytaxtda bu yollarda tıxac var – Siyahı
-
Müştəridən xəbərsiz kredit limiti artırıla bilər? - VİDEO
-
DÇ-2026-nın favoritlərinin siyahısı yeniləndi - Fransa millisi 6-cı yerdədir
-
Azərbaycana idxal edilən minik avtomobillərın sayı azaldı - VİDEO
-
51 yaşlı kişi döyülərək öldürüldü - Keçmiş məhkum saxlanıldı
-
Dönər alarkən nələrə diqqət edilməlidir? - VİDEO
-
Yeni “iPhone 16” rekord sürətlə ucuzlaşır - SƏBƏB
-
Astarada meyvə bağı üstündə dava - Ata oğlunu güllələdi
-
Türkiyədə bəzi xəstəxanalar bağlandı - 50-ə yaxın şübhəli saxlanıldı
-
“İran İsraildəki bütün hədəfləri müəyyənləşdirib” - Abbas Əraqçi
-
BRİKS sammitinə qarşı PUA təhlükəsi: Kazan aeroportunda xüsusi plan işləndi
-
“Telegram“da yayılan yeni fırıldaq növü barədə XƏBƏRDARLIQ
-
İmtahanda texniki nasazlıq - Ləngimə oldu
-
Həbsdən çıxan kişi arvadının telefonunda yad nömrə tapdı: “Otellərdə...“ – Şok
-
MDB-nin hansı ölkəsində daha çox cinayət qeydə alınır? - Siyahı
-
“İşi düşəndə “balamka“, “Instagram“da “aparıcı““ - FOTO
-
Səfirimizin 3 milyonluq korrupsiya əməli - Bakıya təhlükə
-
Bu yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
“Ukraynanın Kurskda ümumi itkiləri 25 min nəfərdən çoxdur” - Rusiya MN
-
Sürürlər, atıb gedirlər - “40 manat cərimə deməkdir“
-
Müdafiə Nazirliyi məlumat yaydı: Oktyabrın 25-dək...
-
Sabahın havası meteohəssas insanlarda narahatlıq hissi yarada bilər - Xəbərdarlıq
-
BRİCS-in malik olduğu qızıl ehtiyatları açıqlandı - SİYAHI
-
“Ərazilər məsələsi Ukrayna üçün prioritet deyil” - Zalujnı
-
Say azalır, qiymət artır: Avtomobillər bahalaşır?
-
Harris üç qərarsız ştatda Trampı qabaqlayır - SORĞU
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
Bakıya yağış, dağlıq ərazilərə qar yağacaq - Sabahın havası
-
ABŞ Ukraynanın NATO-ya üzv olmasına etiraz etmir - Le Monde
-
Şuşada 32 il sonra ilk körpə dünyaya gəldi – Fotolar
-
Ərdoğandan İrana çağırış - “İsrailin vəhşiliklərini dayandırmaq üçün...“
-
Rusiya Krivoy Roqa raket zərbəsi endirdi – 17 nəfər xəsarət alıb
-
Şəhər sakinlərinin diqqətinə:Bakının bu 4 yerindən ev almayın
-
Bir sıra rayonlara intensiv yağış, qar yağıb - Faktiki hava
-
Prezidentdən Zəngilanla bağlı paylaşım - VİDEO
-
Gəlini ilə intim münasibətdə olan qayınata oğlunu baltaladı - Cinayətin TƏFƏRRÜATI - VİDEO
-
İran məni və həyat yoldaşımı öldürməyə cəhd etməklə çox böyük səhvə yol verdi - Netanyahu
-
Azərbaycan ciddi problem qarşısında - Bakı susuz qala bilər
-
Bu gün Zəngilanın azad olunmasından dörd il ötür
-
Xalq artisti sənədə elə qısa geyindi ki... - VİDEO
-
Son 10 ilin reytinqi açıqlandı - “Qarabağ“ neçəncidir?
-
Əməkhaqqı və pensiyalar nə qədər artacaq? - Büdcədən bu qədər vəsait ayrıldı
-
Sabiq icra başçısının oğlu ilə bağlı 2 milyonluq qalmaqal: “Bir ildir bizi girov saxlayırlar”
-
Lənkəranda qətlə yetirilən gənc qız üstündə öldürülüb? - VİDEO
-
ABŞ Rusiyaya qarşı hərbi güc tətbiq edə bilər - ABŞ-ın sabiq müdafiə naziri
-
Pandemiya qaçılmazdır: Bəşəriyyəti təhdid edən infeksiyalar AÇIQLANDI
-
Kirayə mənzil bazarında qiymətlər necə dəyişəcək? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycanda hansı bank nə qədər vergi ödəyib? - Siyahı
-
Partlayan binanın sakinlərinin aqibəti necə olacaq? - VİDEO
-
COP29 bitəndən sonra zolaqlar ləğv olunacaq? - RƏSMİ CAVAB
-
Azərbaycanda zəlzələ olacaq - Əhalinin nəzərinə - seysmoloq açıqladı
-
600-dən yuxarı bal toplayanların hərbi xidməti barədə yeni DETALLAR
-
Taksidən istifadə edən sərnişinlərin sayı azalıb - Qiymətlər bahalanıb
-
Böyük şəhər bələdiyyəsi parlamentdə: Komitə sədrindən üç şəhərlə bağlı təklif
-
“Mənə yaşayış yerindən arayış lazımdır...” - Yeni binalarda sənəd problemi: Arayışı kim verməlidir?
-
“İsrailin qarşısı alınmasa, bölgədə sülh olmayacaq“ - Türkiyə Prezidenti
-
Bəzi rayonlarda yağış yağır – Faktiki hava
-
Dünyada insanlar ən çox nə əti yeyir? - Siyahı
-
Kirayə yer götürdü, qumar oynatdı - 15 min manat cərimə
-
Bələdiyyələrin gəlir və xərclərinə belə nəzarət olunacaq - Qanun layihəsi
TOP 10
ARXİV