![]() |
|














Əslində 7 deyil, 6 qitə var imiş - Nə baş verir?
Tarix 30.01.25, 22:31 |
|

İndiyə qədər Şimali Amerika və Avropanı ayrı qitələr kimi qəbul edirdik. Lakin yeni araşdırmalar bu məsələyə fərqli yanaşma gətirir. Okeanların altında düşündüyümüzdən daha mürəkkəb geoloji strukturlar olduğu ortaya çıxıb.
Yeni geoloji kəşflər və qitələrin sərhədləri
AzFakt.com Earth.com-a istinadən xəbər verir ki, alimlər Qrenlandiyadan İslandiyaya və oradan Farer adalarına qədər uzanan gizli bir quru sahəsinin izlərini tapmış ola bilərlər. Bu isə qitələrin və tektonik plitələrin hələ də dəyişməkdə olduğunu göstərir.
Derbi Universitetindən Dr. Cordan Petean bu tədqiqatın aparıcı alimlərindən biridir. İsveçrə, İtaliya və ABŞ-dan olan tədqiqatçılarla birlikdə çalışan Petean İslandiyanın vulkanik təbəqələrinin altında nələrin gizləndiyini araşdırıb.
Alimlərin hesablamalarına görə, Şimali Amerika və Avrasiya plitələri düşündüyümüz kimi tam ayrılmayıb. Daha əvvəl bu ayrılmanın 52 milyon il əvvəl tamamlandığı güman edilirdi. Lakin yeni məlumatlar bu prosesin hələ də davam etdiyini göstərir.
Dr. Petean bildirir ki, qitələrin təkamülü ilə bağlı mövcud nəzəriyyələr dəyişə bilər: "Bu plitələr hələ də hərəkətdədir və parçalanmağa davam edir".
İslandiya və Afrika arasındakı oxşarlıqlar
Araşdırmalar göstərir ki, İslandiyadakı geoloji proseslər Afrika qitəsindəki Rift Vadisi ilə oxşarlıq təşkil edir. Alimlər "Yarılmış Okean Maqmatik Platosu" (ROMP - Rifted Oceanic Magmatic Plateau) adlı yeni bir termin də təqdim ediblər. Bu anlayış, okean dibi təbəqələrinin və plitələrin necə formalaşdığını anlamağımıza kömək edə bilər.
Bəzi tədqiqatçılar hesab edirlər ki, İslandiyanın altında qədim qitə qabığı parçaları mövcud ola bilər. Bu isə bölgənin geoloji tarixini daha da mürəkkəbləşdirir. Dr. Petean bu kəşfləri "Atlantidanı tapmağa" bənzədib.
Yeni "mikro-qitə" kəşfi
Maraqlı bir başqa kəşf isə Kanada ilə Qrenlandiya arasındakı Davis boğazında yerləşən təxminən 400 km uzunluğunda bir mikro-qitədir.
Bu bölgənin 60 milyon il əvvəl formalaşdığı və plitə hərəkətlərinin kiçik quru parçalarının necə meydana gəldiyini anlamağımıza kömək edə biləcəyi bildirilib. Alimlər bu mikro-qitəni peyk məlumatları və seysmik metodlarla müəyyən ediblər.
Bu kəşflər niyə vacibdir?
Bu araşdırmalar sadəcə nəzəri elmi müzakirələr deyil. Plitə hərəkətlərinin və gizli quru parçalarının öyrənilməsi, bir sıra real problemlərin həllinə kömək edə bilər:
Təbii ehtiyatların kəşfi - Yeni qitə strukturlarının aşkarlanması, yeraltı sərvətlərin və enerji mənbələrinin xəritələnməsinə yardım edə bilər.
Zəlzələ və vulkan təhlükəsinin qiymətləndirilməsi - Plitə hərəkətləri daha yaxşı anlaşılsa, təbii fəlakətlərin proqnozlaşdırılması mümkün ola bilər.
Təmiz enerji mənbələrinin inkişafı - Məsələn, İslandiya geotermal enerjinin liderlərindən biridir. Yeni geoloji biliklər başqa bölgələrdə də alternativ enerji mənbələrinin istifadəsinə imkan aça bilər.
Bu araşdırmalar yer qabığının hələ də formalaşmaqda olduğunu və qitələrin sərhədlərinin zamanla dəyişə biləcəyini sübut edir. Beləliklə, gələcəkdə 7 qitə modeli yenidən nəzərdən keçirilə bilər və bəzi bölgələr fərqli qitə statusu ala bilər. / Qaynarinfo
Xəbərin oxunma sayı : 1372
Maraqlı
Xəbərlər
-
Tibbi təhsili olmayan kosmetoloq - Şəlalə Əliyeva necə inyeksion prosedurlar həyata keçirir?
-
Azərbaycana smartfonlar hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilib? - Tam siyahı
-
“Fransa sülhdə maraqlıdırsa, belə açıqlamalara son qoymalıdır” - Rəsmi Bakı
-
Polis əməliyyat keçirdi, 20 kq narkotik dövriyyədən çıxarıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Axşama doğru yollar buz bağlayacaq - DYP-dən xəbərdarlıq
-
Komitə sədrinin işdən çıxardığı məmuru Mərkəz sədri vəzifəyə təyin etdi - FOTO
-
Trampdan Almaniyadakı seçkilərin yekunu haqqında: ABŞ üçün böyük gündür
-
Bakıda ata “Lexus“u yeniyetmə oğluna sürməyə verdi - Qəza törətdi
-
Ərdoğan Lavrovu qəbul etdi - Mətbuata qapalı görüş başlayıb
-
Azərbaycanda ən çox və ən az evliliyin olduğu rayonlar - Statistika
-
İcra Hakimiyyəti 150 ədəd zibil qutusunun pulunu ödəməkdən yaynır - Məhkəmə başlayıb
-
“Oğurluq etmə“ sözünə qıcıqlandı, 2 viski oğurladı - 2 aylıq həbs olundu
-
Hərbi xidmətdə 10 barmağını itirən şəxsin müavinəti niyə kəsilib? - VİDEO
-
Avropa ölkələrində minimum əməkhaqqı nə qədərdir? – Tam siyahı
-
Vüsal Aslanov yeni departament yaratdı - Rəis təyin etdi
-
Nizam Osmanov dindirilən işdə hökm çıxdı - 250 minə şərti cəza
-
İxracdan əldə olunan 51 milyon dollar Azərbaycana qaytarılıb - RƏSMİ
-
“Sputnik”in Azərbaycandakı nümayəndəliyi ləğv edildi - Rəsmi
-
Pakistanın Baş naziri Zəfər parkını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycan yumurtanı hansı ölkələrə və neçəyə satır? - Siyahı
-
Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü məsələsində realist olmalıyıq - Hakan Fidan
-
Sabunçuda 2 gündə 15 nəfər spirtdən zəhərlənərək ölüb - RƏSMİ
-
Deputatlar toplanır: 16 məsələ müzakirə olunacaq - SİYAHI
-
Publik hüquqi şəxs 196 min manatlıq xidməti maşın almaq istəyir, amma... - Dövlət Xidməti “bahalı tender“i ləğv elədi
-
İlham Əliyev və Şahbaz Şərif mətbuata bəyanatlarla çıxış etdilər - FOTOLAR
-
Bir meyit donorun orqanları 3 şəxsə köçürüldü - Azərbaycanda ilk
-
“TikTok“da evlənəcəyinə söz verdi - Evindən qızılları oğurlayıb, qumara qoydu
-
Prezidentin Şahbaz Şəriflə geniş tərkibdə görüşü oldu - FOTOLAR
-
Balıq məhsullarının qiyməti bahalaşdı - VİDEO
-
Dünyada kərə yağı sürətlə bahalanır - Son qiymətlər
-
Prezident Pakistanın Baş naziri ilə təkbətək görüşdü - Video - Foto
-
Generallar toplandı, Zakir Həsənov yeni tapşırıqlar verdi - MN-də kollegiya iclası
-
İlham Əliyev Şahbaz Şərifi qarşıladı - Video - Fotolar
-
“Bakı Metropoliteni”nin sədrinə yeni müşavir təyin edildi - FOTO
-
Sumqayıtda dəhşət! - 46 yaşlı kişi baltalandı
-
Azərbaycanda boşanmalarda artım var - VİDEO
-
MİDA-nın 5 aylıq tender məlumatları niyə yoxa çıxıb? - ARAŞDIRMA
-
Bakıda binada partlayış - Xəsarət alan var (VİDEO)
-
Hansı ərazilərdə mənzil almaq daha sərfəlidir? - VİDEO
-
Rəqqasə Renka şaxtalı havada bikinidə qarda çimdi - VİDEO
-
Poqba İngiltərəyə qayıdır - Gələcək baş məşqçisi ilə şəxsən danışdı
-
Samir Şərifov oğluna dəbdəbəli toy etdi: Ani Lorak oxudu
-
Kimlər pensiya kapitalından vaxtından əvvəl istifadə edə bilər? - VİDEO
-
Bir hasarda onlarla sayğac quraşdırıla bilərmi? - VİDEO
-
Arvadı mühasib, qardaşı oğlu müavin idi - Bələdiyyə sədri maaşları özü alıb
-
Hava ilə bağlı növbəti xəbərdarlıq - Bakıda 8 dərəcə şaxta
-
“Rusiya yeni ərazilərini heç kimə və heç vaxt satmayacaq” - Peskov
-
Azərbaycanın bu bölgəsində 16 dərəcəyədək şaxta qeydə alındı - FAKTİKİ HAVA
-
Şahbaz Şərif Bakıda belə qarşılandı - FOTOLAR
-
Ərdoğan yenidən başqanı seçildi - AKP-də qurultay
-
Avtobusların qrafiki dəyişdi - 21:00-a kimi işləyəcəklər
-
Sabah qara görə dərslər təxirə salınır? - Açıqlama
-
Bakıda yataqxanada yanğın baş verdi - Video
-
“Avtomobillə yola çıxmayın!” - Dövlət qurumundan müraciət
-
“1921-ci il ssenarisinin təkrarlanmasına imkan vermədik” - Kobaxidze
-
Sabahın havası meteohəssas insanlar üçün əlverişsizdir - Xəbərdarlıq
-
Ər-Riyadda heç bir görüş hazırlanmır - Ryabkov
-
Azərbaycanlılar dini ziyarət üçün hansı ölkələrə gediblər? - Tam siyahı
-
Bakıda yollar buz bağlayacaq - Xəbərdarlıq
-
Məhərrəmlik ayı bu tarixdə başlayacaq - TƏQVİM AÇIQLANDI
-
Saxta psixoloq xidməti: ekspertlər nə deyir? - VİDEO
-
Rəfail Mehralıyevin yeznəsini tenderlərdə qalib edən qurumun 1.8 milyon borcu var
-
Vəkil Tükəzban Aşurova barəsində hökm çıxarıldı - 10 min alıb...
-
Ən çox qazanan məşqçilər açıqlandı - SİYAHI
-
Sabah da qar yağacaq, 5 dərəcə şaxta olacaq - Xəbərdarlıq
-
İsrail fələstinli məhbusları azad etməyi təxirə saldı - HƏMAS-dan bəyanat
-
Bu ixtisaslar sıradan çıxır, bəs perspektivli sahələr hansılardır? - SİYAHI
-
Fransa və Britaniya Ukraynaya 30 min hərbçi göndərmək istəyir - KİV
-
Papa Fransiskin səhhəti kritik vəziyyətdədir - Vatikan açıqlama yaydı
-
Bərdədə yasda kütləvi zəhərlənmə - SİYAHI
-
Trampdan Maska göstəriş:“Daha aqressiv ol!“
-
Dövlət qurumunun adından vətəndaşı belə aldatmaq istədilər - TƏFƏRRÜAT
-
Qar ən çox hansı rayona yağıb? - Faktiki hava açıqlandı
-
Normal qan təzyiqi neçə olmalıdır? - ARAŞDIRMA
-
Polisin gecəki fəaliyyəti - FOTOLAR
-
Azərbaycanda ən çox kredit alan tələbələr bu universitetdəndir - VİDEO
-
Bakıda mənzillər niyə sürətlə satışa çıxarılır?- VİDEO
-
Goranboyda təcili yardım maşını piyadanı vuraraq öldürdü - VİDEO
-
Azərbaycanda temperatur mənfi 17 dərəcəyə endi - FAKTİKİ HAVA
-
İKZF əməkdaşlarını sığorta etdirir – 267 minlik müqavilə
-
Bu il qəbul imtahanlarının ballarında artım gözlənilirmi? - VİDEO
-
Azərbaycan Premyer Liqası:“Qarabağ” “Sabah”la heç-heçə etdi
-
Şimali Koreya ABŞ-yə xəbərdarlıq etdi: Cavab verəcəyik!
-
Təbrizdə uşaqların “Bu qala daşlı qala” oxuması gündəm oldu - VİDEO
-
“Bakı Şəhər Əsaslı Tikinti və Təmir” MMC 1 gündə 48.5 mln.luq tender elan edib
-
Fasilədən sonra yenidən qar yağır - Faktiki hava
-
30 manatını vermədilər deyə 2700 manatlıq aparatı oğurladı - Məhkəmə
-
Bakıda dəhşətli cinayət: həyat yoldaşını və 4 yaşlı oğlunu bıçaqladı
-
“Azərbaycanda kiçik kəndlərin birləşdirilməsi qaçılmazdır” - TƏKLİF
-
Dünən Bakıda birlikdə yeyib-içən 4 dostun meyiti tapıldı - Nədən ölüblər?
-
“Evli kişi ilə heç vaxt münasibətdə olmamışam“ - Samirə
-
General evində yıxılaraq öldü - “Başı döşəməyə dəyib...“
-
Sistem donur, xəta bildirişləri gəlir - Azərbaycanda keçirilən ipoteka aksiyaları niyə uğursuzdur?
-
Özünü deputatın xalası oğlu kimi təqdim etmişdi - Məhkəmədə qandallandı
-
“Kursus-Nizami” MTK Nizami rayonunda narazılıq yaradır - ŞİKAYƏT
-
Ərdoğan Suriyaya Ramazanın ilk günü səfər edəcək - KİV
-
Putin göstəriş verdi: İlon Maskla işləyin!
-
Neftçalanı 1,2 milyona “abadlaşdıracaq“ şirkətin 154 min vergi borcu var
-
Uşaqlarını başqa məktəbə keçirmək istəyən valideynlərin DİQQƏTİNƏ
-
Futbol tarixinin ən bahalı transferi reallaşa bilər - Ərəblər Vinisiusdan əl çəkmir
-
Rusiya ilə ABŞ arasında növbəti görüş keçiriləcək - Bu tarixdə
-
Kirayə qaldığı evdən 4 min oğurladı - Polis saxladı
-
Sabah da hava qarlı olacaq, yollar buz bağlayacaq - Xəbərdarlıq
-
Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin sədri vəzifədən çıxarılıb - Sərəncam
-
Xankəndi uşaqlarının qar sevinci - Fotolarda
-
Universitetlərə ərizə qəbulunun qiyməti dəyişib? - VİDEO
-
Aptekdən 500 manat oğurladı - Saxlanıldı
-
16 yaşlı oğlan bıçaqlandı - 2 nəfər saxlanıldı
-
ABŞ və Ukrayna müqavilə imzalaya bilər - Bu tarixdə
-
Dövlət Agentliyi blogerlərə 4 milyon manat ayırıb - SİYAHI
-
20 dərəcəyədək şaxta qeydə alınıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Bütün dünya “Oreşnik”dən danışır” - Putin
-
İşləyən vətəndaşların pensiyaları necə artırılacaq? - VİDEO
-
Kərə yağının qiyməti “əl yandırır”: kilosu 34 manata...
-
Berbok ABŞ-a xəbərdarlıq etdi - “Təzyiqi artıracağıq”
-
Növbəti illərdə Bakının hansı ərazisindən ev almaq daha ucuz olacaq? - Açıqlama
-
Astarada 3 nəfərin xəsarət aldığı faciəli hadisəyə səbəb nə olub? - VİDEO
-
Tramp Moskvaya gedəcək? - Özü açıqladı
-
Buzlu yolda qəzaya görə zərəri kim qarşılayır? - VİDEO
TOP 10
ARXİV
Fevral, 2025
B.e
Ç.a
Ç.
C.a
C.
Ş.
B.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28